Temsil Edilebilirlik Kısayolu

Apartmanınıza iki yeni komşunuz taşındı diyelim. Apartmana taşınan kişilerden birinin imam olduğunu diğerinin ise internet kafe sahibi olduğunu biliyorsunuz. Ama hangisinin hangi mesleği yaptığını henüz öğrenemediniz. Öte yandan tanıştığınız bu iki kişinin isimlerinin Abdullah ve Ercüment olduğunu varsayın. Abdullah Bey kendi halinde sessiz, 50’li yaşlarında, uzun sakallı ve kumaş pantolon ve gömlekle apartman toplantısına katılmış olsun. Öte yandan Ercüment Bey daha genç görünümlü, spor bir gömlek giyinmiş, yüzü traşlı ve konuşkan biri olsun. Bu kişilerden hangisi imamdır diye soracak olsam zannediyorum çoğunluğumuz Abdullah Bey yanıtını verir. Çünkü Abdullah sanki dindar insanların taşıdığı bir isim gibi görünüyor. Ayrıca gördüğümüz imamların geneli kumaş pantolonlu ve sakallıdır. Ayrıca din adamları dindar olmalarından kaynaklı olarak sakin bir karaktere sahip olmalıdır diye düşünürüz. Kimse Ercüment Bey’in imam olabileceğini akla getirmez. Oysaki hakikat böyle olabilir.

İşte, bugünkü kanaatlerimiz geçmişten gelen bilgilerimize dayanır ve o kadar inanırız ki doğru olduklarına. Önyargılı olmak ve genelleme hatalarının adeta bir bileşimi: TEMSİL EDİLEBİLİRLİK KISAYOLU!